Sinds 2011 lees ik al internetartikelen en tech-nieuws over China. Omdat daar dagelijks minstens één Alibaba-gerelateerd bericht bij zit moet ik inmiddels ruim 2.000 Alibaba-artikelen gelezen hebben. Toch blijf ik altijd benieuwd naar wat boeken over het bedrijf me te vertellen hebben. Naast het uitermate teleurstellende Alibaba: The Inside Story Behind Jack Ma and the Creation of the World’s Biggest Online Marketplace recenseerde ik vorig jaar al Alibaba’s World. Dat laatste boek, geschreven door voormalig Alibaba-medewerker Porter Erisman, had z’n beperkingen maar raadde ik in combinatie met Erisman’s film Crocodile in the Yangtze toch van harte aan.
Nu is er weer een boek toegevoegd aan de stroom boeken over Alibaba en Jack Ma, die vooral in China aan de lopende band verschijnen. De schrijver van Alibaba – The House That Jack Ma Built, een woordspeling op een bekend Engels kinderliedje, is Duncan Clark. Clark woonde 20 jaar in China en is werkzaam als investeringsadviseur. In de vroege jaren van Alibaba werd Clark ook door het bedrijf ingezet als extern consulent.
Investeringsronden, beursgangen en overnames
De achtergrond van Clark geeft al direct een indicatie waar de nadruk in het boek op ligt. Ruim de helft van de inhoud gaat over investeringsrondes, overnames en beursgangen van Alibaba en andere Chinese internetbedrijven. Of dit een voordeel of nadeel is hangt af van je persoonlijke interesse en waar je naar op zoek bent in een boek over Alibaba. Dat de verschillende investeerders essentieel zijn in het verhaal van Alibaba is evident, maar in The House That Jack Ma Built speelt dit aspect van het verhaal wel een hele grote rol. Persoonlijk ben ik meer geïnteresseerd in de persoon Jack Ma, de innovatie binnen Alibaba, de marketing en de bedrijfsstrategie. Hoewel ook deze aan bod komen in Clark’s boek is het toch vooral een ‘wie koopt wie?’-verhaal.
Voor ik het boek las vroeg ik Clark wat naar zijn mening het grote verschil was tussen zijn boek en dat van Porter. Clark’s reactie was: ”Ik laat het aan jou om het boek te beoordelen op zijn waarde. Onze waarnemingen zijn anders denk ik.” Zelf kan ik het toch niet laten om een vergelijking te maken. Zoals ik in mijn eerdere recensie van Alibaba’s World schreef leest Porter’s boek bijna als een spannend jongensboek met veel ‘insider stories’ maar ook met een persoonlijk aspect. Clark’s boek heeft op zijn beurt meer diepgang maar is droger en bij vlagen saai door de focus op de financiële aspecten. De titel van het boek suggereert misschien dat dit het persoonlijke verhaal is, maar de beschrijving van Jack’s achtergrond blijft beperkt tot de eerste paar hoofdstukken en biedt daarin niet heel erg veel nieuws.
Post 2008
Een groot nadeel van zowel Porter’s boek als dat van Clark is, dat beide heren Alibaba maar beperkte tijd van binnenuit hebben meegemaakt. Clark lijkt vooral in de beginjaren betrokken te zijn geweest bij Alibaba en daardoor is Porter’s boek sterker; de laatste biedt zoals gezegd meer ‘insider stories’ die Clark slechts zelden kan bieden. Maar ook Porter’s betrokkenheid bij Alibaba eindigde in 2008 en zowel zijn boek als dat van Clark geven maar summier een beeld van de interessante periode na de lancering van Tmall, Alibaba’s business-to-consumer-platform, in 2008. Beide schrijvers geven op hun eigen wijze een overzicht van wat Alibaba momenteel is, maar bij beiden ligt de nadruk op de beginjaren van Alibaba. Als je in Clark’s boek bij hoofdstuk 11 van 12 bent aangekomen is het pas 2006. De afgelopen 10 jaar worden in minder dan 20% van de tekst behandeld.
Dat wil overigens niet zeggen dat Clark belangrijke aspecten laat liggen. Naarmate ik het einde van het boek naderde en het vermoeden kreeg dat Clark tussen alle cijfertjes een aantal cruciale momenten in Alibaba’s geschiedenis zou vergeten, stelde ik mentaal een lijstje op van onderwerpen die naar mijn mening nog aan bod moesten komen. Ze kwamen uiteindelijk in het laatste hoofdstuk vrijwel allemaal voorbij. In dat hoofdstuk gaat Clark nog kort in op een aantal nieuwe initiatieven van Alibaba, zoals entertainment, cross-border e-commerce, cloud hosting, e-commerce op het platteland en de recente perikelen rondom piraterij. Hoewel hij daarbij niet veel meer vertelt dan we in de afgelopen twee jaar in de pers hebben kunnen lezen geeft het samen met het inleidende hoofdstuk toch een goed beeld voor lezers die minder goed op de hoogte zijn. Meer dan Porter gaat Clark in zijn marktbeschrijvingen verder dan Alibaba en behandelt uitgebreid een aantal andere relevante en soms minder bekende spelers in de Chinese Internetmarkt, hoewel het detailniveau soms doorslaat. Toch komen voor een marketeer als ikzelf interessante onderwerpen als O2O en Tmall Global er bekaaid vanaf in Clark’s boek.
Kritische noot?
In een introductie van een recente lezing werd verteld dat Jack Ma zijn ‘thumbs up’ had gegeven aan Clark’s boek. Niet zo verwonderlijk, want er is zelden een kritische noot te vinden in The House That Jack Ma Built. Clark bespreekt uitvoerig de controversiële transfer van Alipay van Alibaba Group naar een gerelateerd bedrijf waar Jack Ma 80% eigenaar van was. Of dit een rechtvaardige handeling was wordt echter niet duidelijker en Clark kiest ook geen partij, terwijl Porter zijn mening tussen de regels wat meer liet doorschemeren in Alibaba’s World. Wat in Clark’s boek wel duidelijk wordt is dat ondanks zijn charisma Jack Ma niet altijd 100% integer is. Zo is een deel van zijn succes gebaseerd op een verzonnen quote van Bill Gates en kan Ma op strategische momenten doen alsof zijn neus bloedt.
Zelf heb ik uit Clark’s boek niet erg veel nieuws opgestoken over Alibaba, maar ik ben op dit gebied dan ook geen doorsnee lezer. Heeft Clark’s boek toegevoegde waarde? Ja, toch wel. Als je nog niet zo goed op de hoogte bent van Alibaba’s verhaal en je je niet laat afschrikken door het perspectief van overnames en investeringen is Clark’s boek een prima uiteenzetting en heeft het zeker z’n goede momenten. Een van de hoogtepunten was voor mij de uitgebreide analyse van alle fouten die eBay heeft gemaakt in haar strijd om de Chinese markt. Ook Clark’s analyse van de huidige kracht van Alibaba in het eerste en het laatste hoofdstuk zijn – hoewel niet nieuw – mooi samengevat.
Door de voor mij iets te sterke nadruk op investeringen zou ik het boek beoordelen met een 7 uit 10. Mocht je zeer geïnteresseerd zijn in dit aspect dan is The House That Jack Built zeker iets voor jou en is het waarschijnlijk een 8,5 waard.
Alibaba – The House That Jack Ma Built, Duncan Clark, Uitgeverij Ecco april 2016, ISBN 9780062413406, hardcover €19,54