Het jaar 2014 zal de geschiedenis in gaan als het jaar waarin de Chinese internetbedrijven uit hun ‘comfort zone’ kwamen en stappen zetten in nieuwe sectoren. Eerder dit jaar beschreef ik al hoe ze zo succesvol waren in het aantrekken van het spaargeld van consumenten dat de overheid er een stokje voor moest steken.
Ook de eerder beschreven enorme investeringen in de entertainmentsector en het aantrekken van film en TV series als content voor streaming video websites maakt deel uit van deze ontwikkeling. Maar er is meer. Chinese internetbedrijven nemen sinds dit jaar ook stappen in de gezondheidszorg!
China’s bevolking is snel aan het vergrijzen en dankzij het eenkindsbeleid ligt er voor het land een flinke uitdaging om de kosten van gezondheidszorg op te hoesten. Ook vervuiling van lucht en bodem en tekortschietende voedselveiligheid resulteren in hoge kostenposten voor de publieke gezondheid. Een jaar geleden schreef ik over de problemen met onderbetaalde artsen, corruptie en agressie in de gezondheidszorg (lees er hier en hier over). Kortom, de gezondheidszorg is een zorgenkindje en China’s internetbedrijven werpen zich op als mogelijke oplossers van het probleem.
Alibaba
Alibaba maakte in 2011 haar eerste stappen in de gezondheidszorg met de oprichting van Tmall Medicine, waar het bedrijf ‘over the counter’ medicijnen verkoopt. In 2013 verkocht het voor $2 miljard aan medicijnen voor 120 online apotheken. Ook voerde het op het e-commerce platform Taobao een systeem in om tegen betaling virtueel een nummertje te trekken bij een ziekenhuis, zodat je niet meer in de rij hoefde te gaan staan. Deze mogelijkheid werd door de overheid echter al snel de nek om gedraaid, omdat het schijnbaar niet blij was dat de virtuele nummertjes tegen betaling werden afgegeven. Of concurreerde het misschien teveel met het eigen online afspraaksysteem van het Ministerie van Gezondheid?
Meer recent investeerde het in Citic 21CN, een bedrijf dat elektronische gegevens over medicijnen beheert en beschikbaar stelt aan overheden, farmaceuten en consumenten. Namaakmedicijnen zijn al lange tijd een groot probleem in China. Dankzij de samenwerking tussen Alibaba en Citic 21CN is het nu mogelijk om met je smartphone de barcode en elektronische registratiecode op de verpakking van een medicijn te scannen in Alipay Wallet of Taobao Mobile en informatie te ontvangen over de echtheid van het middel. Ook is het de bedoeling dat op termijn de app je vertelt wanneer je je medicijnen in moet nemen en wanneer ze over de houdbaarheidsdatum gaan.
Alibaba’s Alipay Wallet-app ging in mei een samenwerking aan met Future Hospital, wat het mogelijk maakt om via je smartphone afspraken te maken, wachtlijsten in te zien, betalingen te doen en beoordelingen achter te laten. In de toekomst wil Alipay hier het virtueel uitgeven van recepten, aflevering van medicijnen en declareren bij ziektekostenverzekeraars aan toevoegen.
Ook wil het bedrijf samenwerken met fabrikanten van wearables (denk aan de polsbandjes die beweging en hartslag monitoren), medische instellingen en overheid om met de enorme verzameling gegevens in haar database en de haar beschikbare cloudcapaciteit een ‘health care management’ systeem op te zetten. Dit systeem zou moeten helpen in de verschuiving van het genezen van aandoeningen naar het voorkomen ervan.
Momenteel werkt Alipay al samen met 10 ziekenhuizen in o.a. Beijing, Shanghai, Guangzhou en Hangzhou en verwacht daar binnen enkele maanden 50 aan te hebben toegevoegd.
Tencent
Een ziekenhuis in Shanghai zag kansen in Tencent’s populaire WeChat-app en gaf haar patiënten de mogelijkheid om een afspraak te maken via haar publieke account. Hiermee werden de lange wachtrijen in de ochtend deels verholpen. Vervolgens werd de mogelijkheid om te betalen toegevoegd, zodat patiënten ook niet meer in de rij hoefden te staan bij de kassa (in China moet je in ziekenhuizen direct betalen voor medische zorg).
In september investeerde Tencent $70 miljoen in DXY.cn, een gezondheidszorgcommunity met zo’n 4 miljoen leden. Een van de doelstellingen van DXY is het losweken van doctoren van de grote ziekenhuizen, zodat ze hun diensten ook via andere kanalen kunnen aanbieden. Tencent onderzoekt nu in hoeverre het de diensten van het platform kan integreren in WeChat en QQ.
Maar Tencent zet niet al z’n geld op één speler in; in oktober kondigde Guahao.com aan dat er $100 miljoen in haar platform geïnvesteerd was, o.a. door Tencent. De 37 miljoen gebruikers van Guahao kunnen 120.000 doctoren in 900 ziekenhuizen in het land opzoeken, er een afspraak mee maken, hun medische adviezen lezen en zelfs een beoordeling achterlaten. Met Guahao’s nieuwe medische app Weiyi is het bovendien mogelijk mobiel te betalen voor medische diensten. Het is de bedoeling dat Weiyi geïntegreerd wordt in de populaire WeChat- en QQ-apps van Tencent.
Chunyu & Kanchufang
Maar er zijn ook nog partijen die (nog) niet gelieerd zijn aan China’s BAT (de grote internetbedrijven Baidu, Alibaba en Tencent). Chunyu Yisheng is daar een van. De mobiele app geeft toegang tot gezondheidsfora. Aangezien veel patiënten dezelfde vragen stellen bevat Chunyu een zoekmachine die op basis van leeftijd, geslacht en de vraag van de patiënt eerder beantwoorde vragen ophoest. Volgens Chunyu zijn deze resultaten betrouwbaarder dan de vaak gesponsorde zoekresultaten op China’s grootste zoekmachine Baidu.
Ook kan men via de app gratis consultaties van 90 seconden met artsen houden. Voor langere gesprekken en het plannen van een afspraak wordt echter een vergoeding gevraagd. De prijs hangt af van de arts en wordt gedeeld tussen de arts en Chunyu. Als je weet dat een normaal artsenbezoek je al snel een halve tot een hele dag kost in China is de kracht van deze app al snel duidelijk. Zo’n 30 miljoen Chinese patiënten en 40.000 artsen maken reeds gebruik van de app, welke dagelijks gemiddeld 50.000 consultaties verwerkt. Chinyu haalde recentelijk $50 miljoen aan investeringen op.
Een ander platform dat een vergelijkbare online relatie tussen patiënten en artsen wil creëren is Kanchufung.com, van oorsprong een community met een ‘user-generated’ database met medische problemen en oplossingen.
In 2015 wordt het voor internetbedrijven met
de juiste vergunning mogelijk om medicijnen op recept online te verkopen. Spelers als Tmall, Jingdong (JD) en Yihaodian maken zich op om deze nieuwe markt van $49 miljard te gaan veroveren. Ook gaan steeds meer Chinese internetbedrijven wearables en ‘smart’ medische apparatuur aanbieden. Baidu en smartphone fabrikant Xiaomi brachten beide al een bloeddrukmeter op de markt die verbonden kan worden met een smartphone. Kortom, ook de markt voor gezondheidszorg is een interessante om in de gaten te houden voor degenen die belangstelling hebben voor Chinese internetbedrijven.