Cartoon: Incredible Ant, Atomic Cartoons.
Het is inmiddels duidelijk dat Ant Group de grootste beursgang in de geschiedenis zal hebben. Maar beleggingen in het Chinese bedrijf zijn niet zonder risico’s. Na eerst te hebben gekeken naar de geschiedenis van Ant in het eerste artikel, de producten in het tweede artikel en de investeringen en samenwerkingsverbanden in het derde artikel, sluiten we af met de gevaren die er voor Ant op de loer liggen in de toekomst.
Geopolitiek
Om te beginnen zijn de geopolitieke spanningen de afgelopen tijd flink opgelopen, vooral tussen de V.S. onder Trump en China onder Xi. Wantrouwen liet, zoals we in het derde artikel in deze reeks hebben gezien, een inverstering in Moneygram al stuklopen voor Ant. De regering van Trump lijkt in z’n recente beleid van schieten-met-hagel op China, waarmee hij al probeerde TikTok en WeChat te verbieden, nu ook Ant Group op de korrel te hebben. Trump’s team onderzoekt de mogelijkheden om zowel Ant Group als Tencent restricties op te leggen m.b.t. betalingsverkeer. Eventuele sancties op Ant zouden ook gevolgen kunnen hebben buiten de grenzen van de V.S., zoals we hebben gezien bij de sancties tegen Huawei.
Niet alleen de betrekkingen met de V.S. maar ook met India, waar Ant dus heeft geïnvesteerd in Paytm, zijn flink bekoeld dankzij recente grensconflicten. India heeft al honderden Chinese apps verboden, waaronder Alipay. Dat laatste zal niet direct enorme gevolgen hebben voor Ant gezien het te verwaarlozen aantal gebruikers in India. Maar verdere sancties tegen Ant Group zouden invloed kunnen hebben op haar cross-border diensten en investeringen in India. Wijzigingen in India’s regels voor buitenlandse investeringen zorgden er dit jaar al voor dat Ant een geplande tweede investering in het maaltijdbezorgingsplatform Zomata in de ijskast moest zetten.
Overheidsregels en digitale munteenheid
Zoals we beschreven in het tweede artikel in deze reeks wordt het merendeel van de financiële producten die via en door Ant Group worden aangeboden niet door Ant zelf beheerd, maar door achterliggende banken en verzekeraars. Ant ontloopt daarmee strikte regels voor de financiële sector. Gezien de disruptieve invloed die Alipay en Yu’E Bao in het verleden op de financiële sector hebben gehad zal de overheid Ant scherp in de gaten blijven houden. En de Chinese overheid kan ingrijpen met nieuwe regels als iets haar te risicovol lijkt, zoals ze eerder heeft gedaan bij peer-to-peer leningen en geldmarktfondsen als Yu’E Bao. Daarnaast ligt Ant ook regelmatig onder vuur voor gebrekkige bescherming van gebruikersdata. [Update 3/11/2020: begin november, kort voor de beursgang, werden Jack Ma en twee andere Ant Group topmanagers door de financiële toezichthouders uitgenodigd voor een bespreking waarin ze gewaarschuwd zouden zijn voor verdere regulering. Vandaag is bekend gemaakt dat de beursgang in Shanghai wordt uitgesteld.]
Alipay heeft een stevige positie veroverd in de markt voor betalingen. Het is de overheid al een tijd een doorn in het oog, dat meer dan 90% van de mobiele betalingen via WeChat (38,8% in Q1 2020) en Alipay (55,4%) gedaan worden. De overheid overweegt niet alleen een onderzoek naar mogelijk machtsmisbruik door de twee, maar werkt momenteel ook hard aan een digitale munt, de DCEP (Digital Currency/Electronic Payment). Met De DCEP zou de Chinese overheid in staat zijn de economie in real-time te monitoren. De DCEP zal Chinese burgers ook in staat stellen te betalen met e-wallets i.p.v. cash. Dit zou een bedreiging kunnen worden voor de positie van het duopolie en daarmee een belangrijke cash cow binnen Ant Group.
Oorspronkelijk werd de DCEP niet eerder dan in de tweede helft van dit nieuwe decennium verwacht, maar de centrale bank heeft de ontwikkeling na Facebook’s plannen voor de Libra in 2018 en de COVID-19-uitbraak een tandje hoger gezet. Er zijn nu plannen om de DCEP tijdens de Olympische Winterspelen in Beijing in 2022 te lanceren en er wordt al volop mee getest.
Tencent en Ant helpen de overheid bij het DCEP-project en Ant heeft al drie patenten aangevraagd voor het faciliteren van de digitale munteenheid. De digitale munt zal gewoon gebruikt kunnen worden in Alipay en WeChat Pay. People’s Bank of China gaf zelf al aan dat de DCEP geen concurrent is van Alipay en Wechat: ’Ze behoren niet tot dezelfde dimensie. WeChat en Alipay zijn portemonnees, terwijl de digitale yuan het geld in de portemonnee is.’
Maar de bedreiging zit ‘m vooral in het feit dat het met de DCEP voor andere partijen ook makkelijker wordt om digitale betalingen te faciliteren. Daarnaast zal het eenvoudiger worden om digitale tegoeden van de ene naar de andere e-wallet over te zetten, b.v. tussen Alipay en WeChat Pay. De DCEP wordt gedistribueerd via een app en het zou wel eens kunnen, dat de consument besluit Alipay en WeChat vervolgens gedeeltelijk of helemaal niet meer nodig te hebben. Het zullen vooral de ecosystemen van WeChat en Alipay moeten zijn die de klant voor die apps laat blijven kiezen. Voorlopig bieden die door hun brede functionaliteit nog voldoende toegevoegde waarde. Gezien Ant’s strategie om ‘local services’ alleen nog maar verder uit te breiden (zie het derde artikel in deze reeks) lijkt een doemscenario hier onwaarschijnlijk. Daarnaast hebben banken en andere partijen in de markt geen hele goede reputatie met dergelijke apps. Desalniettemin noemt Ant’s prospectus het een risico wanneer ze zich niet zou kunnen aanpassen aan de veranderingen.
In het tweede artikel in deze reeks hebben we gezien hoe Ant het omzetaandeel van betalingen flink aan het terugdringen is. Teveel afhankelijkheid van die cash cow wordt overduidelijk als risico gezien.
Concurrentie
En het was niet alsof er zonder de centrale bank nog niet genoeg concurrentie was. Aartsrivaal Tencent had natuurlijk al TenPay, dat later mobiel ging als WeChat Pay, maar heeft meer financiële diensten ontwikkeld de afgelopen jaren. Tencent’s strategische partners als JD.com en Meituan geven in hun apps de voorkeur aan betaling met WeChat of maken betaling met Alipay zelfs helemaal onmogelijk. Tencent biedt onder de naam Fenfu kortlopend consumentenkrediet aan en heeft daarnaast een verzekeringsplatform genaamd WeSure, met 55 miljoen gebruikers, en de in een eerder artikel genoemde WeBank. Ook investeerde Tencent in het bedrijf achter mutual aid fonds voor ziektekosten Waterdrop Mutual, dat 78 miljoen gebruikers heeft.
Net zoals Alibaba in 2011 met Alipay een spin-off creëerde heeft e-Tailer JD.com zijn financiële producten afgesplitst in JD Digits (voorheen JD Finance). JD Digits biedt diverse producten aan, waaronder Baitiao, een krediet voor aankopen in JD.com’s webshop, vergelijkbaar met Ant’s Huabei (zie het tweede artikel in deze reeks). In 2018 besloot ook JD Digits van koers te wijzigen en een service provider voor technologie te worden. JD Digits biedt financiële dienstverleners onder de naam JDD T1 verschillende big data tools voor klantsegmentatie en marketing en ontwikkeling van apps, mini programs en websites waarmee ze hun business kunnen digitaliseren.
JD Digits kampt echter met tegenvallende resultaten en veel verloop in het management en het valt te bezien of de geplande beursgang, meeliftend op de hype rondom Ant, succesvol zal zijn. Ook Lufax, de online vermogensbeheerder en het leningplatform van verzekeraar Ping An heeft in oktober aangekondigd naar de beurs te gaan. Zowel JD Digits als Lufax willen ongeveer $3 miljard ophalen (Ant Group meer dan het tienvoudige daarvan).
En het blijft niet bij de twee grote rivalen Tencent en JD:
- Meituan lanceerde in januari kredietverstrekker Maidan, vergelijkbaar met Ant’s Huabei.
- Retailer Suning, welke deels eigendom is van Alibaba, heeft net als Ant ook een mutual aid- fonds, genaamd Ning Hu Bao.
- Bytedance, moederbedrijf van Douyin en TikTok, heeft intussen betaaldienst UIPay gekocht, met als doel een eigen betaaloptie te bieden binnen haar apps. Bytedance biedt sinds 2019 ook consumentenkrediet aan onder de naam Manfen, en ziektenkostenverzekeringen en leningen onder de naam Fangxinjie in zijn nieuwsapp Jinri Toutiao.
- Zelfs smartphonefabrikant Xiaomi is dit jaar van start gegaan met een virtuele bank, Airstar, welke spaarrekeningen en ongedekte leningen aanbiedt, vergelijkbaar met Ant’s Jiebei.
Diversificatie van diensten is altijd al een kenmerk geweest in de Chinese markt, evenals het kopiëren van nieuwe succesvolle initiatieven van concurrenten. Zo ontstaan er continu nieuwe challengers die het Ant Group niet makkelijker zullen maken in een markt met moordende concurrentie. En net als Alibaba Group ook stukjes e-commercemarkt verloor aan nieuwkomers als Pinduoduo, Kuaishou en Bytedance is de kans dat Ant als marktleider ook wat zal moeten inleveren zeker aanwezig.
Daarnaast bestaat er ook de mogelijkheid dat de banken en verzekeraars, die Ant Group momenteel nog inzetten als tussenhandelaar, hun eigen platforms gaan ontwikkelen. Gezien Ant’s voorsprong in bereik (aantal gebruikers) en beschikbare data is de kans daarop op korte termijn echter klein. Dankzij aanscherping van privacywetgeving in China zou Ant die voorsprong echter kunnen verliezen.
Alibaba Group
In 2011 werd Ant Group (toen nog Alipay) afgesplitst van Alibaba Group, maar de twee zijn, zoals we hebben gezien in de vorige artikelen, sterk met elkaar verstrengeld via investeringen, samenwerkingsverbanden en het delen van data van sterk overlappende gebruikersgroepen. De apps van Alibaba Group stimuleren betaling via Alipay en Ant Group maakt ongetwijfeld gebruik van veel consumentendata van Alibaba Group. De kracht van Ant is zoals gezegd grotendeels gebouwd op die data.
Een minder voor de hand liggend risico, dat echter wel genoemd wordt in de prospectus voor de beursgang, is een conflict tussen Ant en Alibaba. Er wordt bijvoorbeeld niet uitgesloten dat de twee conglomeraten concurrerende diensten gaan ontwikkelen. De twee worden in ieder geval steeds meer als aparte bedrijven gepresenteerd. In 2019 werden de resultaten van Ant nog gepresenteerd tijdens de jaarlijkse Inverstor Day van Alibaba. Dit jaar is Ant van de agenda verdwenen.
Al met al genoeg risico’s en kapers op de kust om de markt waarin Ant Group zich beweegt de komende jaren dynamisch en interessant te houden.
Lees alle artikelen in deze serie.