Foto’s: Olivia Martin-McGuire
Trouwen in China komt met de nodige merkwaardigheden. Een van de bijzondere aspecten van een Chinees huwelijk is, dat het administratief huwelijk bij de ambtenaar van de burgerlijke stand, het maken van trouwfoto’s en de bruiloft niet op dezelfde dag vallen en vaak maanden uit elkaar liggen. Die huwelijksreportage, die meestal maanden voor de bruiloft gemaakt wordt, is ook heel anders dan wij in Nederland gewend zijn. De Australische fotografe en filmmaakster Olivia Martin-McGuire neemt ons in haar documentaire China Love mee in de wereld van de Chinese trouwfotografie.
Droombeeld
Iedereen die langere tijd heeft doorgebracht in China weet dat je op mooie plekken in de steden, zoals parken en bezienswaardigheden, regelmatig stelletjes tegenkomt die zich door een professionele crew laten fotograferen in hun trouwkleding. Anderen boeken een sessie bij een professionele studio waar ze zich in een dagvullend programma laten fotograferen tegen een veelheid van backdrops, alsof ze in een Europees paleis, een kerk of een bloementuin staan. Kersverse paartjes met wat meer budget vliegen naar buitenlandse oorden voor meer authenticiteit. Tijdens mijn recente vakantie in IJsland kwam ik zo’n stelletje met hun persoonlijke fotograaf en assistent tegen bij een van de vele fotogenieke watervallen. Maar Chinezen die echt geld te veel hebben laten zich net zo makkelijk naar Antarctica vliegen voor wat leuke kiekjes.
China Love volgt verschillende koppeltjes, waaronder Viona en Will. Viona is een typische Chinese jongedame die onder enorme druk staat van haar moeder om te trouwen en kinderen te krijgen zodat ze niet achterblijft als leftover woman. Viona’s moeder legt voor de camera uit dat de huwelijksreportages aansluiten op het romantische droombeeld van de jonge generatie. Jongeren die dromen van verre reizen maar zich bij gebrek aan geld maar laten fotograferen tegen zo’n backdrop. Bij het uitkiezen van de foto’s drijft Viona bij Will op typisch Chinese wijze haar zin door. Met een pruillipje en als een klein kind doordrammend dat ze die ene foto niet leuk vindt, maar die andere juist wel, net zolang tot Will akkoord gaat.
Rags to riches
Voor een huwelijksreportage geeft een Chinees bruidspaar tussen de $300 en $400.000 dollar uit. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat de industrie voor trouwproducten en – diensten in China volgens de film $80 miljard groot is. Andere bronnen beweren overigens dat de markt de $200 miljard in 2017 al is gepasseerd. Naast verschillende bruidsparen volgt Olivia ook de patserige Allen Shi (Shi Jihao), de CEO van een bedrijf in trouwfotostudios. Allen heeft zich -geheel op Chinese ‘rags to riches’-wijze uit de armoede opgewerkt tot eigenaar van een multinationaal bedrijf met dagelijks 2.000 klanten die elk zo’n $1.500 betalen voor een reportage.
Zoals een goed Chinees manager betaamt regeert hij met ijzeren hand over zijn personeel. Hebben klanten klachten over hun reportages dan betalen zijn make-upspecialisten, fotografen en ander personeel ten overstaan van hun collega’s een boete. Dit gezichtsverlies blijkt een uitstekende stimulans voor betere prestaties. Ben je echter een van de best presterende medewerkers, dan beloont hij je misschien met een van de auto’s die hij elk jaar weggeeft. Shi geniet duidelijk van zijn macht en rijkdom… en van de buitenlander die hem bijstaat als assistent en die hij duidelijk aan zich heeft weten te binden met beloftes van bergen geld.
Contrast
China Love had een erg vervelende documentaire kunnen zijn over consumentisme van de rijke (hogere) middenklasse en de ondernemers die er steenrijk van zijn geworden. Gelukkig biedt de film veel meer dan dat. Ik ben persoonlijk erg blij met de scenes over Li en Jun Bo uit de armere provincie Anhui. Het prille paar is aan elkaar gekoppeld door de plaatselijke matchmaker. Het is boeiend om te zien hoe in hun woonplaats alles nog op een hele traditionele manier gaat. Het is daarnaast ontroerend om te zien hoe Li’s vader het er maar moeilijk mee heeft dat hij afscheid moet nemen van zijn dochter, die na het huwelijk onderdeel zal worden van de familie van haar man. Prachtig dat de makers van de film dit contrast met de grote stad (Shanghai) laten zien.
Maar ook het contrast met de oudere generaties wordt prachtig in beeld gebracht. Zo maken we kennis met Pei Pei en Xue Zhong uit Shanghai, getrouwd in 1968. Ze vertellen dat toen zij trouwden, tijdens de Culturele Revolutie, uitbundige trouwreportages volkomen onmogelijk zouden zijn geweest. Nee, ze hadden maar één foto samen en dan vooral als bewijs van hun huwelijk. Romantiek was er ook niet bij destijds. Een ander ouder stel, Neng Fang en Hui Juan, bevestigen dat. Vroeger liet je niet blijken wat je voor de ander voelde. Je was als een thermosfles: ‘heet vanbinnen, koud vanbuiten’. Maar tijden zijn veranderd en een Chinees goed doel, Frame the Vow, geeft deze ouderen nu ook de mogelijkheid om alsnog, na zoveel jaren huwelijk, een trouwreportage te maken. Het levert een aantal van de meest ontroerende maar ook grappige momenten in de film op.
Veelzijdig
Je zou misschien denken dat een documentaire van 1,5 uur over trouwreportages snel gaat vervelen, maar niets is minder waar bij China Love. Hoewel de reportages de rode draad vormen behandelt de film trouwen in China op een veel bredere manier. Er komen diverse onderwerpen aan bod. Zo zien we bij Li en Jun Bo veel van de traditionele rituelen en gewoontes rondom het huwelijk voorbijkomen. We zien de huwelijksmarkt in Shanghai’s People’s Park. En met Viona ervaren we de enorme druk van ouders en samenleving waar Chinese jongeren mee te kampen hebben. Uiteindelijk ontsnapt ze met haar man naar Australië om te ontkomen aan de constante bemoeizucht van haar moeder, maar het lot bepaalt dat Will een nieuwe baan aanvaart in Shanghai en Viona terugmoet. Bijna dertig jaar oud en een jaar na haar huwelijk nog steeds niet zwanger…
De film maakt geen gebruik van voice-overs; de beelden vertellen het verhaal. Gelukkig worden er wel regelmatig teksten gebruikt om kort achtergrondinformatie te geven of zaken in de juiste context te plaatsen. Dat wil helaas nog wel eens ontbreken bij dit soort documentaires. Al met al is China Love een boeiende film die een mooie inkijk geeft in Chinese huwelijken, maar ook contrasten tussen vroeger en nu en arm en rijk laat zien. Daarmee zet de film een realistisch beeld neer van het veelzijdige China.
Bekijk de hieronder de trailer van de film.
Ik heb één stelletje nog niet genoemd. David en Jenny zijn een ‘gemengd koppel’, net als mijn vrouw en ik, en daarom extra interessant voor me. Ze komen niet zo heel veel in beeld in de film, maar het is voor mij herkenbaar om te zien hoe ongemakkelijk David zich voelt bij het hele gebeuren. Zijn aanstaande vrouw wil namelijk onderwaterfoto’s nemen voor hun trouwreportage. Net als David hebben wij ook een trouwreportage laten maken en ook ik was niet op mijn gemak. Ik vertel er binnenkort meer over…
NB: ik heb de publicatie van dit artikel proberen uit te stellen tot de film ook daadwerkelijk online of in Nederland bekeken kon worden. Dat lijkt op korte termijn echter nog niet het geval. Als er meer nieuws is voeg ik dat toe aan deze pagina.