Zoals ik in het eerste deel van deze serie over technologie tijdens China’s strijd tegen het coronavirus vertelde, zitten in diverse Chinese steden, vooral in Wuhan, de bewoners al enkele weken gedwongen thuis. Om verspreiding van het virus tegen te gaan breidde de Chinese overheid het aantal vrije dagen dat Chinezen krijgt tijdens Chinees Nieuwjaar uit met een extra week. Burgers werd gevraagd het huis zo min mogelijk te verlaten. Veel bedrijven zijn verplicht een week langer gesloten gebleven dan bij een regulier nieuwjaar, andere bedrijven vragen hun personeel thuis te werken en enkele scholen hebben aangekondigd pas eind februari of halverwege maart weer open te gaan. En dat verplicht thuiszitten leidt tot hele andere levenspatronen…
Strijd tegen verveling
Als je zoveel thuis moet blijven moet je natuurlijk iets te doen hebben. Het zijn vooral de gaming platforms en videoplatforms die de eerste weken hebben geprofiteerd van de thuisblijvers. De Chinese zoekmachine Baidu toonde een 60% stijging in het aantal zoekopdrachten voor het woord “gaming” (游戏) en belangrijke gaming influencers zagen hun aantal volgers exploderen. Tencent’s Honor of Kings was koploper met 100 miljoen dagelijks actieve gebruikers, 30 tot 40 miljoen meer dan normaal. Andere schattingen kwamen zelfs uit op een totaal van 150 miljoen; het grootste aantal dagelijkse gebruikers ooit. Op 11 maart konden de servers de vraag om Honor of Kings zelfs niet aan en waren tijdelijk overbelast.
Omdat de overheid de sportscholen sloot om verspreiding van het virus te voorkomen nam men hun toevlucht in fitness apps als Keep. Ook boden veel sportscholen klasjes aan via livestreaming video op o.a. Douyin, de Chinese versie van TikTok. China’s tweede e-comspeler, JD.com, zag een sterke stijging in de verkoop van een aantal productcategorieën in hun webshop ten opzichte van een vergelijkbare periode vorig jaar. De verkoop van gaming devices en fitnessapparatuur verdubbelde, net als de verkoop van home beamers.
Cross-border e-commerceplatforms werden ook volop gebruikt voor het over de grens kopen van producten als mondkapjes. De huidige productiecapaciteit in China is 20 miljoen mondkapjes per dag. Aangezien je mondkapjes eigenlijk maar eenmaal kan gebruiken is dat dus nooit voldoende. Bij de uitbraak van het virus voorspelde ik al dat mondkapjes voorlopig het ‘nieuwe melkpoeder’ zouden worden en warempel, een paar dagen later waren ze in westerse webshops vrijwel overal uitverkocht.
Het Chinese Nieuwjaar is normaal een belangrijke periode voor de release van nieuwe blockbuster films. Maar momenteel blijven de bioscopen leeg of zijn ze gesloten. Voor een aantal gloednieuwe films hebben filmdistributeurs de bioscoop daarom overgeslagen en proberen te redden wat er te redden valt door de content aan te bieden op grote videostreaming platforms. De film Enter the Fat Dragon verscheen op platforms van iQiyi en Tencent video. Bytedance betaalde bijna $100 miljoen om de film Lost in Russia gratis uit te kunnen zenden op haar videoplatforms Douyin Huoshan en Xigua. Rui Ma en Ying Ying Lu van de TechBuzz China podcast beschrijven hoe deze actie vooral bedoeld was om meer nieuwe gebruikers te werven voor die platforms; Lost in Russia was de derde film na twee populaire voorgangers Lost in Thailand en Lost in Hong Kong en veel mensen zouden het vervolg dus willen zien. Daarnaast kon Bytedance advertenties verkopen rondom het streamen van de film. Naar schatting 180 miljoen mensen bekeken de film en Xigua bleef een week lang de iOS app-lijsten aanvoeren.
Kuaishou, een andere short video app, had een andere aanpak voor klantenwerving: het was dit jaar de sponsor van de rode-envelopjes-campagne tijdens het Chinese Nieuwjaarsgala. Volgens een rapport van Jefferies leverde het Kuaishou 780 miljoen kijkers op.
Videoplatform Bilibili, dat zich met name richt op anime-achtige content, zat ook niet stil en deed 100.000 maandabonnementen cadeau aan inwoners van Wuhan en een selectie andere steden. En nou maar hopen dat daar wat van blijft plakken als het gratis abonnement afloopt en de donkere wolken overtrekken.
En even geen zin in films of games? Geen nood! Clubs hebben hun deuren tijdelijk moeten sluiten, maar een aantal zendt urenlange DJ sets uit via Douyin, de Chinese versie van TikTok. Bij twee van die shows verdienden de DJs respectievelijk $100.000 en bijna $300.000 aan giften van inloggende kijkers. Het populaire Strawberry Festival, dat haar evenement heeft moeten annuleren, zendt via het platform van Bilibili ook een aantal eerder opgenomen optredens van artiesten uit. Ook videoplatform Kuaishou zendt een week lang live optredens en DJ shows uit. Dus tafels aan de kant en voetjes van de vloer!
Thuiswerken en -leren
Maar uiteindelijk moest er na al dat gamen en videokijken ook weer gewerkt worden en omdat veel bedrijven hun kantoren voorlopig gesloten hielden, werd aan veel medewerkers gevraagd om vanuit huis te werken. De afgelopen jaren hebben diverse grote Chinese internetspelers Enterprise software op de markt gebracht die dit kan faciliteren. Alibaba heeft DingTalk, Tencent WeChat Work en Tencent Meeting, Bytedance heeft het Slack-achtige Lark en Huawei WeLink. Op 3 februari, toen veel medewerkers vanuit huis weer aan de slag gingen raakten de servers van DingTalk en WeChat Work spontaan overbelast. Volgens Alibaba werkten die dag meer dan 200 miljoen mensen thuis. Op woensdag was het de meest gedownloade gratis app in China.
Alibaba’s DingTalk is vooral gericht op het managen van teams terwijl Tencent’s WeChat Work veel CRM-achtige opties biedt om contact met klanten te onderhouden. Ook faciliteren de apps online meetings en livestreaming. Maar dat soort functionaliteit vindt als het even kan natuurlijk wel plaats met ‘Chinese karakteristieken’: WeChat Meeting voegde beautyfilters toe aan de app en 55% maakte daar gebruik van. Van hen was overigens 55% vrouw en 45% man! DingTalk vroeg gebruikers om welke extra functionaliteit ze met name verlegen zaten. Men kon kiezen uit vier opties. Zit waren de resultaten:
- Beautyfilters voor videoconferencing – 65%
- Online bestanden bewerken – 13%
- Gegevens over gezondheid verzamelen – 3%
- Andere functionaliteit (open vraag) – 19%
De noodsituatie werd duidelijk aangegrepen om een positie te verwerven met dit soort apps. Zo bood Ant Financial, de fintech-poot van de Alibaba-groep, kleine ondernemers gratis gebruik aan van haar relatief nieuwe team collaboration tool Yuque.
En dan had je nog de studenten. Sommige scholen in grote steden hebben aangekondigd tot eind februari of maart gesloten te blijven. Maar in een land dat zo gefocust is op onderwijs betekent dat natuurlijk niet zomaar een maand langer films kijken en videogames spelen. Nee, de situatie leek een stimulans voor een andere zeer competitieve sector: online onderwijs.
Normaal zijn het private onderwijsplatforms die actief zijn in dit marktsegment. Neem VIPKid, een online service gericht op Engels onderwijs door middel van livestreams met leraren uit andere landen. Het platform bood 1,5 miljoen gratis cursussen aan voor kinderen van 4 tot 12 jaar. Marketing truc of liefdadigheid? VIPKid kampt al een tijd met hoge acquisitiekosten voor nieuwe gebruikers en de coronacrisis lijkt nieuwe kansen te bieden. Ook het Chinese videoplatform Youku biedt gratis lessen aan op haar site, evenals andere spelers uit de online onderwijsmarkt Squirrel AI, New Oriental Group en iTutor.
Wat de situatie met de thuisblijvende studenten echter vooral opmerkelijk maakte is, dat er naar mogelijkheden werd gezocht om de leerlingen toch les te kunnen laten volgen bij hun eigen leraren. Ze deden dit met behulp van live-streamingplatforms. Alibaba’s DingTalk leert de docenten hoe ze de techniek kunnen gebruiken. Maar liefst 600.000 leraren en 50 miljoen studenten nemen op 10 maart livestreaming via DingTalk in gebruik. Ook JD’s cloud videoconferencing platform kan momenteel gratis gebruikt worden en het bedrijf biedt scholen en studenten in Hubei online classroomfaciliteiten aan. Het Chinese Ministerie van Onderwijs heeft daarnaast aangekondigd half februari een nationale ‘internet cloud classroom’ te starten vol lesmateriaal voor leerlingen van de eerste tot de derde groep van de middelbare school.
Overigens gaat de inzet van deze nieuwe technologie niet zonder horten of stoten. Er is veel gewenning nodig en de service desks van de faciliterende platforms draaien overuren. Op Chinese social media zijn grappige verhalen te lezen over wat er allemaal misgaat tijdens de leercurve. Een docent gaf een lange les via livestreaming, maar had niet in de gaten dat de microfoon op ‘mute’ stond. Leerlingen probeerden telefonisch te waarschuwen, maar ook op de smartphone van de docent was het geluid uitgeschakeld. Een andere docent vroeg 46 leerlingen om de les te ‘liken’ in de app. Spontaan verschenen er 12 miljoen likes. De les bleek openbaar te zijn uitgezonden.
Lees ook de andere delen in deze reeks over tech in tijden van corona.