Toen ik in 2012 begon met het schrijven van artikelen over de online wereld in China kwam ik al snel uit op het onderwerp Alibaba. Rond die tijd was er net een documentaire verschenen van ene Porter Erisman, voormalige vice president van Alibaba, over de opkomst van China’s eerste e-commercebedrijf en haar strijd met eBay. Porter was zo aardig om me de film, Crocodile in the Yangtze, online te laten bekijken als inspiratie voor de artikelen die ik over Alibaba wilde schrijven.
Sindsdien heb ik de film vele malen gezien, waaronder een aantal malen in officiële vertoningen voor Guanxi.nu, Cinemasia en de China Business Association waar Porter me toestemming voor had gegeven. En elke keer opnieuw vond ik het verhaal van Jack Ma en zijn start-up weer fascinerend. Toen Porter me eerder dit jaar vertelde dat er ook een boek uitkwam met het verhaal vroeg ik me in eerste instantie af wat de toegevoegde waarde was van zo’n publicatie als het verhaal al verteld was in zijn film.
Het boek van de film?
Na Alibaba’s World gelezen te hebben moet ik zeggen dat het boek wel degelijk iets toevoegt. Bij het maken van de film was Porter vooral gebonden aan het beschikbare beeldmateriaal. Daar was heel veel van, maar van sommige gebeurtenissen was weinig beschikbaar en andere zaken lieten zich niet makkelijk vertellen in beelden of door de voice-over. In het boek zijn dan ook diverse interessante zaken te lezen die niet in de film te zien zijn. Een aantal voorbeelden hiervan zijn de treiterende correspondentie tussen Porter en zijn tegenpool bij eBay, de ongemakkelijke ontmoeting tussen Alibaba en ‘the Google Guys’ Larry Page & Sergey Brin en problemen bij de overname van Yahoo! China.
De eerste 22 hoofdstukken, die wat ongebalanceerd variëren van enkele tot tientallen pagina’s, lezen makkelijk weg en neigen soms naar de sfeer van een spannend jongensboek. Porter schrijft vanuit zijn eigen perspectief maar gebruikt volop uitspraken van Jack Ma, wat voorkomt dat het boek uit monologen bestaat. In tegenstelling tot het teleurstellende eerder gepubliceerde boek over Alibaba met de creatieve titel Alibaba (Shiying & Avery), schuwt Porter de meer pijnlijke momenten in het Alibaba-succesverhaal niet. Net als in de film bespreekt hij de verkeerde beslissing om softwareontwikkeling te verhuizen naar Silicon Valley en Jack Ma’s emotionele staat als hij enige tijd later mensen moet ontslaan. Ook is Porter zeer kritisch over het feit dat Jack Ma de wereld van zoekmachines niet begreep en daardoor mede debet is aan het mislukken van Yahoo! China. Wat mij betreft had hij daar social media nog aan toe mogen voegen.
Boek beter dan de film?
Dus is het boek beter dan de film? Nee, het boek is anders en wat mij betreft een goede combinatie met de film. Het boek bevat extra informatie, waaronder twee hoofdstukken met een uitgebreid overzicht van het Alibaba-ecosysteem en verwachtingen voor de toekomst. Net als het daarop volgende hoofdstuk, met 40 lessen die Porter geleerd heeft in zijn tijd bij Alibaba, hadden die misschien beter gepresenteerd kunnen worden als bijlagen, omdat de stijl anders is dan de andere, meer verhalende hoofdstukken. Voor mensen die geïnteresseerd zijn in e-commerce en start-ups in China (en andere opkomende landen) bevatten ze echter veel interessant materiaal.
Wat echter niet volledig te vangen is in het geschreven woord en in de film veel beter tot zijn recht komt is de passie van Jack Ma. Jack’s gedrevenheid en humor is in bijna alle beelden van Crocodile in the Yangtze terug te vinden, maar komt op papier minder tot leven. Hoewel ik zeker zou aanraden om het boek te lezen zou ik tevens willen aanraden het te doen in combinatie met het bekijken van de film, welke tegen een kleine betaling online te zien is op Vimeo on Demand. Wat mij betreft is het dan ook een gemiste kans dat film en boek niet als bundel worden aangeboden, bijvoorbeeld een gedrukte versie met een DVD of e-book met een code waarmee de film online te bekijken is.
Een andere beperking waar kijkers en lezers rekening mee moeten houden is dat Porter Alibaba in 2008 verlaten heeft. Er is sindsdien enorm veel gebeurd met het bedrijf. Het ecosysteem bestond in 2008 vooral uit alibaba.com en Taobao, maar is sindsdien behoorlijk uitgebreid. Hoewel Porter hierover wel bericht in de laatste hoofdstukken hebben we daar niet langer te maken met de ervaring van een ‘insider’ en voegt de tekst inhoudelijk niet veel toe aan bestaande artikelen over Alibaba die in de afgelopen 5 jaar verschenen zijn.
Alibaba’s World is verkrijgbaar in het Engels.
Eindoordeel: 7/10 – 9/10 in combinatie met de film.