Het Chinees eindexamen bestaat uit vijf delen. Naast dezelfde taalvaardigheden als bij andere talen – denk aan luisteren, lezen, schrijven en spreken – is ook Chinese Cultuur en Literatuur onderdeel van het examen. De uiteindelijke taalvaardigheid, A1 tot A2, hangt af van het programma en het aantal lessen dat de studenten gehad hebben. Voor sommige vaardigheden als luisteren en lezen kan het niveau zelfs iets hoger uitvallen.
Omdat er voor Chinees nog geen centraal examen is mag een docent Chinees binnen het programma zelf de inhoud en opdrachten bepalen. Voor het onderdeel literatuur besloot ik de studenten een gedicht te laten schrijven in het Chinees. Dat klinkt misschien uitdagend maar ik hielp hen zich voor te bereiden door samen vijf moderne gedichten te bestuderen, enkele van beroemde hedendaagse Chinese dichters maar ook enkele van Chinese kinderen van ongeveer 10 jaar oud. Het doel was om de studenten te leren hun beperkte taalkennis toch in een literaire vorm te gebruiken door gevoelens en emoties uit te drukken in een gedicht. De woordkeuze wordt natuurlijk bepaald door je taalvaardigheid, daarom wilde ik hen laten zien dat de tienjarige kinderen, ondanks dat ze geen beroemde dichters zijn, goede en soms briljante gedichten kunnen schrijven.
De opdracht was dus om een Chinees gedicht te schrijven over een onderwerp dat ze zelf mochten kiezen. Ze mochten daarbij beschikbare hulpmiddelen als Google Translate gebruiken en na hun eerste versie geschreven te hebben mochten ze mij om suggesties voor verbeteringen vragen.
Ik ben erg trots op de studenten en hun werk en wil het daarom graag hier delen. Hieronder vind je elk gedicht in Chinees schrift, Pinyin (transliteratie) en vertaald naar het Nederlands, voorafgegaan door een korte introductie door mijzelf en gevolgd door een toelichting van de schrijvers.
Een van de studenten koos het onderwerp liefde; het meest populaire onderwerp in elke literaire vorm. Het taalgebruik is erg helder en mooi. De belangrijkste terugkoppeling die ik de leerling gaf was dat zijn gedicht erg plotseling eindigde en dat er iets leek te missen. Ook het perspectief verandert soms opeens van de derde (zij) naar de tweede persoon (jij). Maar verder zijn het gedicht en de gevoelens erg duidelijk. Onderstaande is zijn laatste versie.
她
(‘Tā’; ‘Zij’) door Anoniem
她她的眼睛像太阳。
她的头发像波浪。
她的嘴唇像玫瑰花瓣。
她很漂亮，可是她不是我的了。
我爱她，可是她不爱我了。
她去了, 现在我的心碎了。
我很伤心，我的心充满了眼泪。
你离开了我，这就是为什么我现在哭。
她是我黑暗中的光了。
但我必须忘记她。
Tā de yǎnjīng xiàng tàiyáng.
Tā de tóufǎ xiàng bōlàng.
Tā de zuǐchún xiàng méiguī huābàn.
Tā hěn piàoliang, kěshì tā bùshì wǒ dele.
Wǒ ài tā, kěshì tā bù ài wǒle.
Tā qùle, xiànzài wǒ de xīn suìle.
Wǒ hěn shāngxīn, wǒ de xīn chōngmǎnle yǎnlèi.
Nǐ líkāile wǒ, zhè jiùshì wèishéme wǒ xiànzài kū.
Tā shì wǒ hēi’àn zhōng de guāngle.
Dàn wǒ bìxū wàngjì tā.
Haar ogen lijken op de zon.
Haar haren lijken op golven.
Haar lippen lijken op rozenblaadjes.
Ze is mooi, maar ze is niet van mij.
Ik hou van haar, maar zij houdt niet meer van mij.
Ze is weg, en mijn hart is nu gebroken.
Ik ben verdrietig, mijn hart zit vol van tranen.
Je hebt me verlaten, en daarom huil ik nu.
In het donker, was zij mijn enige lichtpuntje.
Maar ik moet haar vergeten.
Ik was eerst verliefd op een meisje en wij waren een stelletje. Maar toen het uitging was mijn hart gebroken omdat zij meteen een nieuw vriendje had. Ik heb haar moet vergeten omdat ik anders niet verder kon. Ik heb hierdoor veel gehuild maar het is mij uiteindelijk gelukt. Ik vond dit een mooi onderwerp en een mooie boodschap. Met dit gedicht wil ik zeggen dat liefde heel mooi kan zijn, maar dat het kan ook heel veel pijn doen. De titel van het verhaal, 她, betekent ‘zij’. Dit heb ik gekozen omdat het meisje waar dit verhaal over gaat centraal staat en zij het enige was waar ik voor leefde.
De andere student is geadopteerd en gebruikte kleuren om gevoelens uit te drukken. Ik was erg onder de indruk van het resultaat; de kleuren geven een erg krachtige uitdrukking aan de ervaringen. Ik was ook blij dat de student deze literaire vorm kon gebruiken om zeer diepe gevoelens uit te drukken. Ik vind het briljant.
我的生活是画家的调色板
(‘Wǒ de shēnghuó shì huàjiā de tiáo sè bǎn’ ; ‘Mijn leven is een schilderspalet’) door Floor
我的心是白色的,
我爸爸和妈妈是白色的,
我看到光，可是一切都是黑色的。
我的心变成黑色的。
黑暗笼罩着我。
突然之间我看到两个人。
都是红色的。
他们将我抱在怀里
我的心变成红色的。
突然之间我有一个红色的家。
但有时我仍然看到白光。
Wǒ de xīn shì báisè de,
Wǒ bàba hé māmā shì báisè de,
Wǒ kàn dào guāng, kěshì yīqiè dōu shì hēisè de.
Wǒ de xīn biàn chéng hēisè de.
Hēi’àn lóngzhàozhe wǒ.
Túrán zhī jiān wǒ kàn dào liǎng gèrén.
Dōu shì hóngsè de.
Tāmen jiāng wǒ bào zài huái lǐ
Wǒ de xīn biàn chéng hóngsè de.
Túrán zhī jiān wǒ yǒu yīgè hóngsè de jiā.
Dàn yǒushí wǒ réngrán kàn dào báiguāng.
Mijn hart is wit.
Mijn ouders zijn wit.
Ik zie licht, maar alles is zwart.
Mijn hart wordt zwart.
De duisternis omhult mij.
Plotseling, zie ik twee mensen.
Beiden mensen zijn rood.
Ze houden mij in hun armen.
Mijn hart wordt rood.
Plotseling, heb ik een rode familie.
Maar soms zie ik nog steeds het witte licht.
Mijn hart is wit en mijn ouders zijn wit, mijn leven is blank en leeg want ik ben nog niet geboren. Ik open voor het eerst mijn ogen nadat ik geboren ben, maar ik werd op mijn geboortedag al bij het weeshuis te vondeling gelegd. Mijn leven en toekomst zagen er zwart uit en ik moest iedere dag doorbrengen in een krap ledikantje.
Na een tijdje accepteerde ik dat dit mijn leven zou zijn. Plotseling, na twee jaar, zie ik ineens twee vreemde mensen die mij op komen halen. Beide mensen zijn rood, niet alleen hun hart, alles aan hun levert geluk en blijdschap op. Ze halen mij uit mijn krappe ledikantje en geven mij een groot bed en goed eten. Mijn hart wordt rood, mijn toekomst wordt kleurrijk en veel voorstellend.
Ik kom aan op Schiphol en mijn familie wacht mij daar op, juichend en huilend verwelkomen ze mij tot de familie. Ik zie soms nog “het witte licht” omdat ik voor altijd op sommige momenten terug blijf denken aan mijn Chinese ouders, en zij denken altijd nog aan mij. Daarom komen ze in het gedicht nog bij mij “wit licht schijnen”.
Ik heb de titel: “mijn leven is een schilderspalet gekozen”, omdat mijn leven uit bepaalde kleuren bestond net zoals er kleuren op een schilderspalet liggen. Ik had er geen controle over. Net zoals de kleuren op een schilderspalet die doelloos aan het wachten zijn tot ze betekenis krijgen door als een schilderij tot een geheel gemaakt te worden. Ik was ook doelloos aan het wachten in de hoop dat er iets zou gebeuren dat mijn leven betekenis kon geven. Alle kleuren die op het schilderspalet zitten hebben uiteindelijk allemaal hun doel gehad, voor het schilderij. Alle dingen die tot nu toe in mijn leven zijn gebeurd hebben mij gevormd tot de persoon die ik nu ben.