Op 11 november verleende ChinaTalk medewerking aan een artikel van RTL Z over mysterieuze pakketjes die vanuit China arriveren in Nederland. RTL Z schreef op haar website:
Onschuldig of witwas? Mysterieuze pakketjes duiken op uit China
Eén van de mysterieuze pakketjes die Michiel van Dijk kreeg, met een dennenappel erin. Beeld © Michiel van Dijk
Zonder dat hij ze besteld had, maar ook zonder dat hij ervoor hoefde te betalen, kreeg de 48-jarige Michiel van Dijk in een maand tijd drie pakketjes uit China. De presentjes hadden weinig waarde, Van Dijk is vooral benieuwd waar de pakketjes vandaan komen.
Het begon met een gitaarsnaar, toen kwam een dennenappel en als laatste twee stickers: een van een sportschoen, de ander van een soort vrijheidsbeeld met een skateboard. “Ik heb geen idee waar ze vandaan komen”, vertelt Van Dijk.
Waarom hij de pakketjes krijgt en hoe de afzenders aan zijn adresgegevens komen, is gissen. “Mijn bedrijfsadres kun je via de Kamer van Koophandel wel vinden, maar ze hadden mijn mobiele nummer ook en dat kun je niet via de KvK vinden”, zegt hij.
Het pakketje met stickers dat Van Dijk ontving uit China. Beeld © Michiel van Dijk
Bestelling bij Alibaba
Een mogelijke verklaring volgens hem: bestellingen voor zijn bedrijf via Alibaba, de Chinese internetreus. Van Dijk levert kweekinstallaties voor de tuin- en glasbouw en bestelde voor een paar dollar een ultrasoon vernevelingsapparaat. “En dan laat je natuurlijk je nummer achter.” Dat was ongeveer een jaar geleden, maar hij bestelde ook wel eens apparatuur bij Chinese led-fabrikanten.
In China zijn gegevens van klanten nooit veilig, legt correspondent Sjoerd den Daas uit. “Er is weinig toezicht. Ik krijg zelf bijna elke dag wel ongewenste telefoontjes met de vraag of ik een lening wil afsluiten of zoiets. Dat komt waarschijnlijk ook omdat mijn data weggelekt of gejat is.”
Afzender onbekend?
Of dit bij Van Dijk ook het geval is, kan niet met zekerheid gezegd worden. Over wie het pakketje heeft verstuurd en waarom, is weinig info te ontdekken. Het pakketje blijkt verstuurd vanaf een postkantoor in Shanghai, ontdekt Den Daas. Het afzendadres dat wordt vermeld is een bedrijfsverzamelpand waar tientallen ondernemingen actief zijn.
Navraag bij de klantenservice van China Post levert ook niets op. Wie het pakketje heeft verstuurd, dat kan de telefoniste niet zien. Gevraagd naar het lekken van data, verwijst ze door naar een algemeen fraudenummer.
Nederlandse branchegenoot PostNL weet al niet veel meer: er komen geen klachten binnen bij het bedrijf over ongevraagde pakketjes, meldt een woordvoerder.
Brushing
Waarschijnlijk is Van Dijk nietsvermoedend onderdeel geworden van een nieuwe vorm van brushing, vertelt Ed Sander, expert op het gebied van Chinese e-commerce en oprichter van ChinaTalk.
Brushing is het manipuleren van de ranglijst waarin webshops worden getoond aan consumenten die een bepaald artikel zoeken op online marktplaatsen, zoals Taobao van Alibaba. Dat gebeurt onder meer aan de hand van reviews. “Die zijn in China heel belangrijk, omdat de consument vanwege onder meer namaak heel wantrouwend is”, vertelt Sander.
Valse reviews
Met de reviews kunnen verkopers punten verzamelen, die weer optellen tot een bepaalde status die in het profiel van de verkoper wordt gemeld, legt Sander uit. “Zonder val je niet op, tussen de vele aanbieders.”
Om het geluk een handje te helpen, lieten verkopers anderen wel valse reviews schrijven, maar daar controleert Alibaba streng op. “Het bedrijf heeft ook algoritmes om uitschieters met absurd veel positieve reviews op te sporen”, vertelt Sander.
Oude kranten
Om deze controles te omzeilen, is brushing ontstaan. Daarbij betaalt de verkoper een bedrijf om een bestelling te plaatsen. Het pakketje wordt verstuurd, maar zonder het product erin. “In plaats daarvan worden er oude kranten in gestopt, om het echt te laten lijken. Dat pakket wordt verstuurd en in ontvangst genomen en de ontvangende partij kan een review schrijven”, legt Sander uit. In ruil daarvoor krijgt die het aankoopbedrag terug, plus een vergoeding.
Bij de pakketjes die Van Dijk ontving, is het niet de Chinese consument die voor de gek wordt gehouden, maar de internationale klanten die via bijvoorbeeld AliExpress in China bestellen.
Aantal orders manipuleren
“Omdat het gewicht laag is, kun je met zo’n pakketje heel makkelijk het aantal orders naar het buitenland manipuleren. En klanten kijken vaak naar het aantal reviews of orders, want dat zorgt voor vertrouwen”, zegt Sander. De oplichters worden daarbij nog eens geholpen door de Chinese overheid, die het versturen van pakketjes naar het buitenland met subsidies stimuleert.
De artikelen die Van Dijk kreeg opgestuurd lijken in de trend te passen: alle producten zijn heel licht, dus het kost weinig om ze te versturen. De gitaarsnaar vertegenwoordigt volgens de verpakking een waarde van 10 dollarcent.
Bron • RTL Z • Sjoerd den Daas & Michaël Niewold • 13 februari 2019 06:15