Het gonst dit jaar in China van de investeringen en overnames door de drie grote internetbedrijven Baidu (zoekmachine), Alibaba (e-commerce) en Tencent (gaming & social media). Deze ontwikkelingen maken overduidelijk dat de partijen zich op elkaars gebied begeven met als doel het wegkapen van de bestedingen van de Chinese consument. Met name op het gebied van integratie tussen sociale media en e-commerce vinden er interessante ontwikkelingen plaats.
Ik heb het eerder gezegd en ik zeg het opnieuw: we zouden hier in het Westen in de gaten moeten houden wat er in China gebeurt. De interne concurrentie in de wereld van internet en technologie is in China zo sterk dat het innovatie afdwingt die het niveau van innovatie in het Westen voorbij begint te streven. Of we dat willen of niet, het gaat ons uiteindelijk ook beïnvloeden.
Apple raakt momenteel z’n nieuwe iPhones aan de straatstenen niet kwijt dankzij veel goedkopere maar kwalitatief gelijkwaardige modellen als Xiaomi en het is een kwestie van tijd voor die ook buiten China op de markt verschijnen. Of wat dacht je van Alibaba, die september 2013 voor 206 miljoen dollar een aandeel kocht in Amazon concurrent ShopRunner. Opletten mensen!
Neem nou sociale commerce. Een jaar geleden zag je, naast een aantal succesvolle Pinterest klonen, nauwelijks sociale commerce initiatieven, nu schieten ze als paddenstoelen uit de grond. Daar waar sociale media als Twitter en Pinterest worstelen om winstgevend te worden zijn vergelijkbare platforms in China dat al lang.
Het Sina Weibo & Alibaba Huwelijk
Stel je eens voor dat Amazon of eBay een deel van Twitter zouden kopen. Zoiets is dit jaar in China gebeurd toen e-commercereus Alibaba in ruil voor 18 procent van Sina’s aandelen een investering van 586 miljoen dollar deed in het bedrijf. Sina is het meest gebruikte microblog in China, met ruim 500 miljoen geregistreerde gebruikers. Het is dus niet zo vreemd dat Alibaba geïnteresseerd is in Sina. Sina Weibo is een van de sites waar Chinezen de meeste tijd op doorbrengen en biedt Alibaba daarmee toegang tot de netizens van China. Daarnaast krijgt Alibaba toegang tot enorme hoeveelheden data waaruit af te leiden is waar men over praat en wat men ervan vindt. De partners verwachten samen in de komende 3 jaar zo’n 380 miljoen dollar te kunnen omzetten in sociale commerce.
Slechts enkele dagen na de bekendmaking van het nieuws verscheen er al een lange banner onderin de interface van de web versie van Weibo met ‘aanbevelingen’ van producten op Taoboa (Alibaba’s consumer-to-consumer (c2c-) platform). Ook verschenen op Sina Weibo opeens retargeting banners voor producten waar gebruikers eerder op Taobao op hadden gezocht (waaronder een doodskist). Dat alles nog niet vlekkeloos verloopt blijkt uit het feit dat er soms ook reeds gekochte producten tussen staan.
Er is meer. Sina en Alibaba kondigden een ‘Weibo-Taobao’ platform aan waar gebruikers van Sina Weibo direct producten op het microblog kunnen kopen zonder nog naar Taobao te hoeven gaan. Gebruikers kunnen hun Sina Weibo- en Taobaoaccount koppelen en daarmee makkelijker inloggen op de beide sites. Op het microblog verschijnen Taobao producten nu ook met een ‘product listing’ waarop alle relevante productgegevens te vinden zijn, inclusief de beoordeling van de verkopende winkel, de populariteit van het product en natuurlijk een ‘bestel nu’ knop. Sina Weibo biedt Taobao verkopers bovendien marketingdiensten als analyses van het effect van hun promoties aan.
WeChat Commerce
Of neem WeChat, de applicatie die inmiddels bijna vierhonderd miljoen gebruikers in China heeft. Het is hoog tijd voor ontwikkelaar Tencent om er geld mee te gaan verdienen. Gebruikers van WeChat kunnen sinds kort de in China populaire emoticon-achtige ‘stickers’ kopen die ze in hun berichten kunnen gebruiken en Tencent wil tevens geld verdienen met het aanbieden van spelletjes in WeChat. Er bestaat geen twijfel over dat dit een succes zal worden, want van origine was Tencent een platform voor online gaming.
De nieuwste Chinese versie van WeChat (Weixin) blijkt daarnaast ook te beschikken over geïntegreerde loyaliteitskaarten. Als je een officieel WeChat account van een keten als McDonalds of drogisterij Watsons volgt kun je deze virtuele spaarkaarten in de profielen aantreffen. De spaarkaarten zijn ook beschikbaar voor kleinere, individuele restaurants. In de praktijk mislukken mobiele loyaliteitsapplicaties meestal omdat niemand zin heeft om voor elk restaurant of keten een aparte app te installeren. Als je dit alles kunt doen in een app die je toch al dagelijks gebruikt verandert dat de zaak! De verwachtingen voor loyaliteitskaarten in WeChat zijn dus hoog.
WeChat biedt retailers ook de mogelijkheid om een digitale winkel op te zetten op haar platform. In combinatie met haar mobiele betaalsysteem Tenpay zou Tencent een aardig zakcentje kunnen gaan verdienen aan commissies op de verkopen.
Culturele sociale commerce
Een website waar ik tijdens mijn twee jaar in China zelf regelmatig gebruik van maakte is Douban. Het platform is met meer dan vijftig miljoen geregistreerde gebruikers een soort cultureel plein waar je alles kunt vinden over evenementen, films, voorstellingen, boeken, muziek, et cetera. Ik gebruikte het zelf vooral om bij te houden welke leuke dingen er te doen waren in mijn woonplaats Xi’an.
Douban is inmiddels ook een belangrijke sociale commerce site. Vorig jaar voegde de site een e-book winkel aan haar diensten toe inclusief readers voor iPad, Kindle en pc. Ook vermeldt Douban bij zijn overzicht met boeken een serie links naar gespecialiseerde online boekverkopers als Amazon en Dangdang. Dit jaar voegde het daarnaast de streaming muziekdienst douban.fm toe (gratis in lage bitrate met advertenties, betaald in hoge bitrate zonder advertenties).
Pinteresting
Een mooi voorbeeld dat duidelijk maakt dat China het vaak beter begrijpt dan wij in het Westen zijn een aantal succesvolle Pinterest klonen die bakken met geld verdienen. Waar Pinterest de gebruikers vooral plaatjes laat delen, voegen de plarforms in China er betaalde kliks naar e-commerceshops aan toe. Een aantal voorbeelden:
Mogujie (‘Mushroom Street’) is een Pinterest-achtig platform gericht op vrouwen met categorieën als kleding, handtassen, meubels, et cetera. In april werd bekend dat de site dagelijks maar liefst 100.000 RMB (bijna 16.000 dollar) verdient aan click-throughs naar Alibaba’s c2c-platform Taobao, waar dit verkeer leidt tot 60.000 verkopen. Sindsdien heeft Mogujie een platform voor verkopers aan zijn site toegevoegd dat zelfs gesynchroniseerd kan worden met een Taobao shop.
Meilishuo (‘Beautiful Talk’) is een andere Pinterest-achtige sociale shopping site met als doelgroep ‘white-collar women’ en heeft dagelijks zo’n zes miljoen actieve gebruiksters. Op Meilishuo kunnen gebruiksters hun eigen winkeltje beginnen met artikelen die ze elders gekocht hebben, vooral op Tmall/Taobao (Alibaba’s b2c- & c2c-platforms). Net als bij Mogujie is het business model van Meilishuo gebaseerd op het genereren van betaalde traffic naar Taobao.
Retailer Vancl, welke online z’n eigen merk kleding verkoopt, pakt het anders aan en heeft in plaats van betaald verkeer een eigen portal genaamd Vancl Star opgezet. Bezoekers kunnen daar foto’s bekijken van Vancl’s klanten die de gekochte producten dragen. Klik je op een foto dan zie je daarnaast een normale e-commerce lijst van het betreffende product inclusief de prijs en mogelijkheid om het toe te voegen aan je winkelwagentje. Gebruikers van de portal (opvallend veel met de ‘optimale gezichtsafmetingen’ die ik beschreef in Hoofdstuk 31) kunnen een profiel aanmaken en gevolgd worden. Bovendien is er een integratie met andere sociale netwerken als Sina Weibo, RenRen en Qzone om content makkelijk te kunnen delen. Het is overigens maar de vraag of dit initiatief Vancl, die flink marktaandeel aan het verliezen is, zal redden.
Zo zijn er nog een aantal Pinterest klonen, vrijwel allemaal gekoppeld aan e-commerce: sociaal netwerk RenRen heeft RenRen Plaza (ook met links naar e-commerce sites), Taobao heeft Aitao en Qihoo (van oorsprong een antivirus aanbieder) heeft Wo Xihuan (‘I Like’) om er nog maar eens een paar te noemen. Dat het overigens niet altijd over kleding hoeft te gaan bewijst een website als MeiShiXing, waar gebruikers foto’s uploaden van hun maaltijden en hun culinaire ervaringen kunnen delen. Wat dat betreft een geruststellende gedachte dat ondanks alle razendsnelle ontwikkelingen China gewoon China blijft; een van de meest populaire gespreksonderwerpen is nog steeds – terecht – het eten.