In maart 2021 rondde ChinaTalk’s Jessica Sun haar vijf jaar durende studie aan de universiteit in Leiden af. Ze is nu officieel gecertificeerd docent Chinese Taal en Cultuur. In drie artikelen kijkt ze aan de hand van drie woorden terug op haar studie, vertelt over de verschillen met studeren in China en de uitdagingen.
Ik wil deze serie afronden door met jullie te delen wat meeviel en wat tegenviel tijdens mijn studie. De grootste uitdaging was de taal. Het duurde erg lang om datgene dat in mijn hoofd zat in Nederlandse taal op papier te krijgen. Soms schreef ik iets op maar was het niet volledig waar ik aan dacht.
Bordjes hooghouden
Ook het combineren van reizen, studeren en werken was zwaar. Ik was het op en neer reizen naar Leiden echt beu. Ik had met de auto naar Leiden kunnen rijden maar dat zou, zonder files, zo’n twee uur kosten. Met de ochtend en avondspits was het onvoorspelbaar hoe lang het zou duren. Ik nam dus altijd de trein, maar de NS had zoveel redenen voor vertragingen en uitgevallen diensten… Als er geen problemen zijn bij de NS gaat het redelijk en kost een enkele reis me ongeveer 2,5 uur van thuis naar de universiteit. Maar bij onvoorziene omstandigheden weet je niet hoe lang het kan duren. Als een trein uitvalt moest ik razendsnel uitvogelen wat de volgende mogelijkheid was om op de bestemming te komen.
Het combineren van een studie en werk is enerzijds leuk vanwege de afwisseling, maar het kan ook erg lastig zijn. Als we studiereizen organiseren coördineer ik de inkoop met de lokale agent in China. Vanwege het tijdsverschil moest dat voorafgaand aan het begin van de les om 9 uur. Na de les was iedereen in China immers al naar huis. Soms stond ik om 5 uur op om te overleggen met onze agent. Daarna ging ik naar de les, schreef in de avond de scripties en had constinu deadlines om n de gaten te houden. Dat alles combineren was een uitdaging.
Hulp
Wat makkelijk voor me was, maar tegelijkertijd ook moeilijk, was het vragen van hulp aan anderen. Het is eigenlijk heel makkelijk om hulp te vragen en te krijgen. Maar het vragen van hulp was een drempel voor me. Tijdens het eerste semester begreep ik bijvoorbeeld niet alles wat de docent tijdens de les zei, dus vroeg ik klasgenoten of ze taaluitwisseling met mij wilden doen. Zij konden mij leren wat de docent in de les had gezegd en ik gemist had en ik oefende Chinees met hen. Dat werkte prima. Veel dank aan mijn klasgenoten! Ik denk niet dat ik sommige onderdelen had kunnen afronden zonder hun hulp.
Het was ook makkelijk om hulp aan de docenten, mijn begeleiders en professoren te vragen. Je maakt een afspraak, legt hen uit wat je moeilijk vindt, waar je uitdagingen liggen en waar je bang voor bent. Ze denken met je mee en proberen je te helpen. Ik waardeer het enorm dat ze daar tijd voor maakten.
Ik dacht daarnaast dat het goed zou zijn als iemand mijn teksten controleerde op fouten. Mijn echtgenoot was echter soms in China voor onze studiereizen en kon dan niet helpen. Ik probeerde eerst een willekeurige leraar te vinden die mij kon bijstaan. Maar toen dacht ik, we zijn een school, we hebben toch zelf docenten? Dus ik vroeg mijn leidinggevende en mijn school hielp me een collega te vinden die mijn teksten voor me nakeek.
Hulp krijgen was dus eenvoudig, maar hulp vragen niet zo makkelijk. Ik ben opgegroeid in een cultuur waarin je je eigen problemen moet oplossen en dat zit ook in mijn persoonlijkheid. Ik vond het dus erg moeilijk om de juiste balans, het juiste moment en de juiste manier te vinden om om hulp te vragen. Uiteindelijk kwam alles gelukkig op z’n pootjes terecht.
Leiden
Wat ook een meevaller was: de stad Leiden. Het is zo mooi, met alle grachten en in de winter de lichtjes langs het water. Tijdens de kerst zijn er allerlei versieringen en in de lente bloeien de kersenbomen bij het Museum Volkskunde. Ik kon erg gefrustreerd zijn als ik na een treinvertraging aankwam in Leiden. Maar telkens als ik het station uit liep werd ik meteen weer vrolijk als ik rondkeek, de mooie bruggen zag, de mensen in de kleine bootjes op de grachten, de wandelende studenten…
Ik ben blij dat het achter de rug is. Het was een uitdaging met veel stress en regelmatig migraineaanvallen als ik met veel deadlines kampte. Maar ik ben ook blij dat ik de opleiding gedaan heb. Ik heb veel geleerd en begin me eigenlijk pas langzaamaan te beseffen dat alles achter de rug is. Ik ben blij dat ik nu een gecertificeerd docent ben en een betere leraar met toegevoegde waarde voor mijn leerlingen. Ik voel me nu dus vooral opgelicht. Maar ik weet zeker dat ik Leiden over een tijdje erg zal missen.
Het was een speciale en mooie reis.
– Jessica
De diplomauitreiking: de iep
Tijdens de virtuele diplomauitreiking sprak Claire Smulders, lerarenopleider Chinese Taal en Cultuur, haar studenten persoonlijk toe. Ze maakte daarbij gebruik van metaforen uit de astrologische boomhoroscoop en vergeleek haar studenten met diverse boomsoorten. Dit was haar toespraak voor Jessica.
Jessica, nou zeg dit is echt gewoon een fantastische dag zou ik zeggen. Want wat hebben wij hier als we kijken naar jouw boom? Dan krijgen we de iep. “De iep is gevoelig en onafhankelijk. Dit boomtype is eigenzinnig en bezit de wils- en daadkracht; eigenschappen van een overtuigend leider. Één die de juiste richting helder voor ogen heeft en mensen echt ziet. De iep straalt harmonie uit en is ruimdenkend. Dat geeft hem niet per definitie een makkelijk karakter want dit boomtype stelt hoge eisen aan zichzelf.”
Ja, ik dacht ‘interessante tekst’ toen in dit las. Ik herken Jessica daar wel degelijk in. Lieve mensen, ik kan jullie zeggen: Jessica is een pionier. Jessica is net zoals de meeste docenten Chinees een pionier. Maar zij is écht een pionier vanuit haar familie, voor het vak op school, voor het vak ook op een andere school inmiddels… Zij verlegt grenzen. We hebben hier te maken met iemand die de brug vormt tussen twee culturen, en dan bedoel ik de Nederlandse cultuur en de Chinese cultuur. Ze is ruimdenkend en een van de mooie dingen die ik me herinner als ik hier ook de punten herken is die onafhankelijkheid. Want Jessica je bent absoluut heel beleefd, dat prachtige gedrag vanuit je Chinese cultuur waarin je nooit een ander z’n gezicht zal laten verliezen. Maar je hebt heel duidelijk je eigen ideeën. En die ideeën die zijn sterk. Die zijn krachtig. In de begeleiding van je VDV, VD1, VD2 dossiers heb ik heel duidelijk te maken gehad met iemand die niet zomaar alles accepteert wat je zegt. En daar ben ik maar blij om ook, want daardoor krijg je een discussie en dat is precies wat we willen.
En die wilskracht, lieve mensen, geef ik jullie ook nog mee… Wat is het niet voor iemand die uit een totaal andere cultuur komt om zich dan toch hier te settelen? En de wilskracht zat ‘m ook in het feit dat jij niet zomaar meteen aangenomen kon worden voor de opleiding maar dat je eerst nog eens eventjes je pre-master en master hebt gehaald bij de vakgroep Chinees in Leiden. Daarna ook nog deze opleiding. Chapeau, want je hebt een enorme wilskracht. Ook op het laatst toen je zo ongeveer op je tandvlees liep, je ging gewoon door. Je werkt op je wilskracht en je bent daadkrachtig want je kwam met resultaten. Prachtig!
Een overtuigend leider? Interessant. Daarbij denk ik aan de filmpjes die we bekeken hebben. Iemand die eigenlijk heel graag naar harmonie wilde en dacht:’Ik zie hier een kind, een leerling, die zich eigenlijk best wel kwetsbaar opstelt. Moet ik dat kind nou benaderen en zal ik ervoor zorgen dat het kind vooral niet haar gezicht verliest door te openbaar te zijn in de steun die ik het geef?’ Nee, jij wilde voor harmonie zorgen in de klas en je nam iedereen mee. Je bent bij uitstek een van de weinigen van mijn studenten geweest die heel goed heeft nagedacht over gedifferentieerd onderwijs. En als je gedifferentieerd onderwijs geeft dan zorg je dus voor de bediening van iedereen in de klas. Dat zorgt voor rust en harmonie.
De grootste stap die ik bij jou heb gezien was je rol als pedagoog. Inderdaad, kijken naar wie is die leerling en zaken durven benoemen. De sensitieve kant van de leerling, de kwetsbare kant en daarmee aan de slag gaan. Ik vond het heel mooi om te zien dat je ook in eerste instantie dacht, ‘nou die leerling die eigenlijk niet zo graag meedoet die laten we dan – eventueel naar Chinees voorbeeld – gewoon rustig sudderen’. Nee, ook die nam je mee. Dat was die kant van jou, van én de pedagoog én de vakdidacticus, die wist hoe ze gedifferentieerd aan de slag moest gaan.
Dan komen we bij dat aspect wat soms ook niet makkelijk is voor je karakter en dat is je veeleisendheid naar jezelf. Jessica, ik kan je een ding zeggen en dat is dat ik heel blij ben dat jij tot ons netwerk van docenten Chinees bent gaan horen. Dat jij nu, met diploma en al, daar nu helemaal volwaardig lid van bent. Want je mag misschien veeleisend zijn naar jezelf, maar je hebt de kwaliteiten al in huis. En je hebt het nu alleen nog met een papiertje getoond. Ik wil je daarmee ontzettend feliciteren. Welkom in het netwerk. Wat ben ik blij dat jij erbij bent.
